نشست علمی ویژه پژوهشگران با موضوع ”کاربرد پرینت سه‌بعدی در ساخت جایگزین‌های پوست“ روز چهارشنبه 23 مهر ماه 1404 در پژوهشکده فناوری‏های زخم و ترمیم بافت یارا برگزار شد.

در این نشست علمی با سخنرانی دکتر کاوش زندسلیمی، پژوهشگر گروه لیزر پزشکی پژوهشکده فناوری‌های ترمیم زخم و بافت سازمان جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران، یکی از نوآورانه‌ترین فناوری‌های زیستی در حوزه ترمیم ضایعات پوستی مورد بررسی قرار گرفت.

 در آغاز جلسه، مروری بر تاریخچه پرینت سه‌بعدی و تحول آن از صنعت به پزشکی ارائه شد، سپس اصول و مبانی پرینت زیستی سه‌بعدی (بایوپرینتینگ) و تکنیک‌های رایج آن شامل روش‌های مبتنی بر قطره، اکستروژن و فوتوپلیمریزاسیون معرفی گردید. هر یک از این روش‌ها ویژگی‌هایی خاص در دقت، سرعت، نوع مواد و حفظ زنده‌مانی سلول‌ها دارند.

بخش اصلی این نشست علمی به کاربرد بایوپرینتینگ در بازسازی پوست اختصاص داشت. پوست طبیعی ساختاری چندلایه با اجزای پیچیده‌ای مانند اپیدرم، درم، هیپودرم و ضمایم پوستی نظیر عروق، اعصاب، فولیکول‌های مو و غدد عرق دارد که بازسازی آن پرچالش است. روش‌های سنتی مانند پیوند پوست با محدودیت‌هایی چون کمبود ناحیه دهنده، عدم بازسازی ضمایم و ایجاد اسکارهای بلندمدت مواجه‌اند. در مقابل، بایوپرینتینگ با امکان چاپ لایه‌به‌لایه سلول‌ها و مواد زیستی، توانایی بازسازی ساختارهای پیچیده پوست را فراهم کرده است. در این فناوری، بسته به هدف درمانی، بایواینک‌هایی متشکل از پلیمرهای زیست‌سازگار مانند کلاژن، ژلاتین، هیالورونیک اسید و سلول‌هایی چون کراتینوسیت‌ها، فیبروبلاست‌ها، سلول‌های اندوتلیال و سلول‌های بنیادی طراحی و تهیه می‌شود. این روش حتی امکان تولید رنگدانه‌ها، غدد عرق و فولیکول‌های مو را نیز فراهم کرده است.

با وجود پیشرفت‌های چشمگیر، چالش‌هایی مانند ایجاد شبکه‌های عروقی، عصب‌دهی و بازسازی کامل ضمایم پوستی همچنان باقی است. با این حال، آینده بایوپرینتینگ پوست روشن و امیدبخش بوده و می‌تواند تحولی بنیادین در درمان زخم‌های عمیق و سوختگی‌ها ایجاد کند.